Henryk Mikołajczak był wybitnym polskim profesorem oraz konstruktorem, który pozostawił po sobie znaczący ślad w dziedzinie nauki i techniki.
Urodził się 9 kwietnia 1925 roku w Jarocinie, a jego życie zakończyło się 25 stycznia 2018 roku w Poznaniu.
Życiorys
Henryk Mikołajczak przyszedł na świat w rodzinie liczącej osiem osób, jako syn kowala. Jego edukacja rozpoczęła się przed wybuchem II wojny światowej, kiedy to uczęszczał do gimnazjum w Jarocinie. W trakcie okupacji hitlerowskiej był zatrudniony jako konserwator centralnego ogrzewania, co wymagało od niego dużej siły charakteru i determinacji do przetrwania w trudnych czasach.
W 1951 roku Mikołajczak ukończył studia na Wydziale Budownictwa Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu, a jego praca dyplomowa dotyczyła projektu centralnego ogrzewania hali sportowej w Czerwińsku. Następnie, w latach 1950-1953, pełnił rolę asystenta w Katedrze Mechaniki Teoretycznej, której kierownikiem był prof. Edmund Karaśkiewicz.
Od 1953 do 1955 roku kontynuował studia magisterskie na Politechnice Gdańskiej, specjalizując się w budownictwie lądowym. W 1960 roku uzyskał doktorat na Politechnice Gdańskiej, przedstawiając pracę zatytułowaną „Drgania własne i wymuszone pewnego typu płyt wzmocnionych żebrami”. W dniu 1 października 1964 roku przeniósł się do Poznania, aby objąć stanowisko w Oddziale Melioracji Wodnych Wyższej Szkoły Rolniczej, gdzie powierzono mu zadanie utworzenia nowej Katedry Mechaniki Budowli i Konstrukcji Budowlanych.
Katedrą tą kierował do 1991 roku, wśród pracowników była m.in.: Ryszard Ganowicz, Włodzimierz Łęcki oraz Jerzy Gołaś. W 1966 roku, zdobywając habilitację na Politechnice Wrocławskiej, Mikołajczak zrealizował pracę poświęconą Zagadnieniom nieciągłych warunków brzegowych dla prostokątnych płyt trójwarstwowych, a recenzentami jego pracy byli uznawani specjaliści, w tym Witold Nowacki.
W latach 1970-1972 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Melioracji Wodnych AR w Poznaniu, a później dziekana w latach 1972-1975 oraz 1978-1981. W dniu 1 listopada 1978 roku Henryk Mikołajczak otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Po długiej karierze naukowej, przeszedł na emeryturę 1 października 1995 roku.
Ostatecznie, odszedł z tego świata 30 stycznia 2018 roku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu junikowskim.
Zainteresowania
Główne zainteresowania Henryka Mikołajczaka oscylowały wokół teorii dźwigarów powierzchniowych, która stanowiła fundament jego badań. Ponadto, poświęcił dużo uwagi statyce przestrzennych konstrukcji hydrotechnicznych oraz analizie układów płytowych, w szczególności uwzględniając specjalne i złożone stany obciążenia.
Jako współtwórca elektrooporowych czujników tensometrycznych typu WM (Wilde-Mikołajczak), odegrał istotną rolę w rozwoju technologii ich produkcji. Henryk skonstruował również dynamometr przystosowany do pomiaru sił w kablach sprężających oraz przetwornik tensometryczny do monitorowania obciążeń w aparacie trójosiowym.
W ramach swojej działalności, Henryk Mikołajczak prowadził badania, próby obciążeń i pomiary kontrolne w różnych projektach, w tym:
- powłoki dachowej Opery Leśnej w Sopocie,
- mostu na Warcie pod Żerkowem,
- dźwigarów zakładów Polfa w Poznaniu,
- Odlewni Żeliwa w Śremie,
- Mostu Przemysła I w Poznaniu,
- Mostu Bolesława Chrobrego w Poznaniu,
- Mostu Długiego w Szczecinie.
Dodatkowo, prowadził nadzór i badania nad:
- zabezpieczeniem i podniesieniem kopuły XVIII-wiecznej bazyliki na Świętej Górze pod Gostyniem,
- renowacją zabytkowych elektrowni wodnych na Drawie i Gwdzie,
- restytucją Zamku Królewskiego w Poznaniu, ze szczególnym uwzględnieniem nośności murów z XIII i XIV wieku oraz posadowienia wieży na gruncie słabonośnym.
Henryk Mikołajczak był również niezwykle płodnym autorem, publikując 50 oryginalnych prac. Jako autor lub współautor około 250 opracowań, badań i ekspertyz, przyczynił się znacznie do rozwoju swojej dziedziny. Warto również zaznaczyć, że wypromował trzy prace doktorskie.
Członkostwo
Henryk Mikołajczak jest aktywnym członkiem wielu wpływowych organizacji naukowych, które podkreślają jego znaczenie w dziedzinie mechaniki oraz w szerszym kontekście naukowym. Należy do:
- Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, od 1958 roku,
- Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, którego członkiem jest od 1952 roku,
- Komisji Nauk Mechanicznych i Budownictwa oddziału PAN w Poznaniu, od 1975 roku,
- Komitetu Nauki PZITB, do którego przynależy od 1960 roku.
Odznaczenia
Henryk Mikołajczak, znany ze swojej wyjątkowej działalności, został uhonorowany kilkoma prestiżowymi odznaczeniami, które podkreślają jego osiągnięcia.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1979 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał w 1973 roku.
Przypisy
- a b Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Zmarł prof. dr hab. inż. Henryk Mikołajczak
- a b c d e f g h Bogdan J. Wosiewicz, Wiesław Buczkowski, Jubileusz 80-lecia prof. Henryka Mikołajczaka, w: Wieści Akademickie, nr 3(90)/2005, wyd. AR Poznań, s.8-9, ISSN 1429-3064
- UP Poznań, Katedra Mechaniki Budowli i Budownictwa Rolniczego
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Czesław Królikowski | Jacek Styszyński | Maria Baar | Barbara Walendowska | Jerzy Danielewicz (historyk) | Jan Wojcieszak | Lech Borowiec | Antoni Śliwiński (fizyk) | Anna Styszyńska | Ryszard Grygiel | Jerzy Kaczmarek (socjolog) | Jan Jajor | Czesław Madajczyk | Jerzy SablikOceń: Henryk Mikołajczak